Ο Γρηγόριος Παλαιολόγος (Κωνσταντινούπολη 1793 – 1844;), γεωπόνος, φιλόλογος και συγγραφέας πρωτοπόρος στα ελληνικά γράμματα, το 1826 βρέθηκε στη Γαλλία, όπου σπούδασε γεωπονία με υποτροφία της Φιλελληνικής Εταιρείας του Παρισιού. Το 1829, μετά από αίτημα του Καποδίστρια προς την Εταιρεία για την αποστολή ειδικού και μεσολάβηση του φιλέλληνα Εϋνάρδου, ήλθε στην Ελλάδα με χρήματα, μηχανήματα και σπόρους[1] για να βοηθήσει την ελληνική γεωργία. Διορίστηκε διευθυντής των εθνικών κτημάτων και του προτύπου αγροκηπίου της Τίρυνθας, όπου και έθεσε σε εφαρμογή ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας. Μετά το θάνατο του Καποδίστρια απομακρύνθηκε από τη θέση του. Το 1833, στο Ναύπλιο, εξέδωσε τον πρώτο τόμο του συγγράμματος «Γεωργική και Οικιακή Οικονομία» και το 1835, στην Αθήνα, όπου είχε ήδη εγκατασταθεί, τον δεύτερο. Από το πρωτοποριακό και καλογραμμένο αυτό βιβλίο παρουσιάζουμε ένα απόσπασμα που αναφέρεται στον καπνό και στη συνήθεια του καπνίσματος. Από τότε με βάση και μόνο την εμπειρία το κάπνισμα θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνο για την υγεία:
«Είναι περίεργον πως αυτό το φυτόν , χωρίς να χρησιμεύη εις τροφήν μας ή εις τας τέχνας μας, έλαβεν τόσην υπόληψιν εις όλον τον κόσμον. Όλοι [οι λαοί] μεταχειρίζονται την νικοτιανήν· άλλοι γεμίζουν με τον καπνόν του φυτού το στόμα των, άλλοι το μασούν και άλλοι ρουφούν την κόνιν του. Όλοι αισθάνονται ευχαρίστησιν, και εις τους περισσοτέρους η χρήσις του είναι τόσον αναγκαία, ώστε η στέρησις αυτού είναι τιμωρία εις όσους συνείθισαν να καπνίζουν ή να μυρίζουν. Πόσοι άνθρωποι δε γίνονται απρόσιτοι και κατηφείς όταν δεν καπνίσουν εγκαίρως, και πόσοι πολλάκις δεν προτιμούν τον καπνόν από την τροφήν! [….] Το βέβαιον είναι ότι η χρήσις της νικοτιανής έχει ολίγα καλά και πολλά κακά αποτελέσματα, επειδή προξενεί δυσάρεστον μυρωδίαν εις το στόμα, φθείρει τους οδόντας, βλάπτει εις το στήθος, η δε πολλή χρήσις του συντέμνει την ζωήν του ανθρώπου. […] Κύριοι καπνισταί, λέγει περίφημος ιατρός , εάν δεν ημπορήτε να αφήσετε όλως διόλου το κάπνισμα, μετριάσετε την χρήσιν αυτού τουλάχιστον, αν αγαπάτε την ζωήν και την υγείαν σας. […] Είπα αρκετά κατά της υπερβολικής χρήσεως του καπνού. Δεν πρέπει να σιωπήσω και τα ολίγα καλά αποτελέσματα της μετρίας χρήσεως αυτού. Ο καπνός, καθώς και ο ταμπάκος, ωφελούν τους βραδύγλωσσους, τους βαρύκοους κ.λπ».
Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό, ήδη σ’ εκείνη την πρώιμη εποχή ήταν διαδεδομένη, στην επιστημονική κοινότητα της Ευρώπης, η άποψη για τις καταστροφικές επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία του καπνιστή. Παρόλα αυτά, 200 σχεδόν χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου του Παλαιολόγου, μετά από δεκάδες χιλιάδες επιστημονικά πορίσματα, μετά από νόμους και απαγορεύσεις, παλαιότερες και πιο πρόσφατες, ο Έλληνας συνεχίζει την ηρωική αντίστασή του εναντίον της ίδιας της υγείας του και της υγείας των άλλων , υπεραμυνόμενος συγχρόνως του «ιερού δικαιώματος» των περισσότερων καπνιστών να συμμετέχουν και οι μη καπνιστές, θέλοντας και μη, στη δική τους απόλαυση.
[1] Κατά μία άποψη είναι ο εισηγητής της καλλιέργειας της πατάτας στην Ελλάδα.
Add comment
Comments